Nazwa projektu: "Kompleksowy projekt adaptacji lasów i leśnictwa do zmian klimatu – zapobieganie, przeciwdziałanie oraz ograniczanie skutków zagrożeń związanych z pożarami lasów"

Planowany okres realizacji: 2016-2021 r.

Beneficjent: Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe

Głównym celem projektu jest zmniejszenie negatywnych skutków wywoływanych przez pożary w lasach oraz sprawne lokalizowanie źródła zagrożenia i minimalizowanie strat, a w dalszej perspektywie – zmniejszenie średniej powierzchni pożarów i rozszerzenie obserwacji obszarów leśnych, szczególnie w nadleśnictwach zakwalifikowanych do I kategorii zagrożenia pożarowego.

Cele uzupełniające:

• rozszerzenie obserwacji obszarów leśnych,
• szybsze i bardziej precyzyjne określenie miejsca powstania pożaru,
• dokładniejsze prognozowanie zagrożenia pożarowego na podstawie danych meteorologicznych,
• skrócenie czasu dotarcia jednostek LP na miejsce pożaru.

Dofinansowanie zostanie przeznaczone na:

• rozwój i modernizację systemów wczesnego ostrzegania i prognozowania zagrożeń, w tym:
  • budowę i modernizację dostrzegalni pożarowych (124 szt.)
  • zakup nowoczesnego sprzętu umożliwiającego lokalizację i wykrywanie pożarów (170 szt.)
  • doposażenie punktów alarmowo-dyspozycyjnych (PAD) (37 szt.)
  • budowę stacji meteorologicznych (12 szt.)
• wsparcie techniczne systemu ratowniczo-gaśniczego na wypadek wystąpienia pożarów lasów, w tym:
  • zakup samochodów patrolowo-gaśniczych (67 szt.)

Wartość projektu

Planowany całkowity koszt realizacji projektu wynosi 78 894 108,59 zł

Maksymalna kwota wydatków kwalifikowalnych wynosi 56 500 000,00 zł

Maksymalna kwota dofinansowania z funduszy europejskich wynosi 48 025 000,00 zł

Nazwa projektu: „Kompleksowy projekt ochrony gatunków i siedlisk przyrodniczych na obszarach zarządzanych przez PGL Lasy Państwowe"

Planowany okres realizacji: 2017-2023

Beneficjent: Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe

Cel projektu: poprawa stanu ochrony siedlisk przyrodniczych oraz gatunków roślin i zwierząt, występujących na obszarach Natura 2000, leżących na gruntach zarządzanych przez Lasy Państwowe.

Cele szczegółowe: polepszenie lub przywrócenie właściwych warunków siedliskowych, zabezpieczenie ostoi występowania i miejsc rozrodu populacji zagrożonych gatunków oraz redukcja zagrożeń, ograniczenie rozprzestrzeniania się obcych gatunków inwazyjnych.

Zakres projektu obejmuje wykonywanie działań – najlepszych praktyk w ochronie gatunków i siedlisk, zgodnie z zapisami planów zadań ochronnych, planów ochrony oraz planów urządzenia lasu sporządzonych dla obszarów Natura 2000.

Bezpośrednim efektem realizacji projektu będzie przeprowadzenie działań ochrony czynnej na ponad 90 obszarach Natura 2000, a przez to wsparcie ponad 30 typów siedlisk przyrodniczych i ponad 30 chronionych gatunków.

Wartość projektu

Całkowity koszt realizacji projektu wynosi 33 220 366,48 zł

Maksymalna kwota wydatków kwalifikowalnych wynosi 23 206 997,57 zł

Maksymalna kwota dofinansowania z funduszy europejskich wynosi 19 725 947,92 zł

W 2016 roku działania na tych siedliskach zostaną dofinansowane przez Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Warszawie w ramach zadania „Ochrona gatunkowa poprzez czynną ochronę siedlisk w leśnictwie Tuchlin" kwotą 5 625,00 zł. Uzyskana dotacja będzie wspierała finansowo wykoszenie traw i krzewów na powierzchni 5,35 ha oraz przygotowanie 24 stanowisk do zimowania dla płazów.

W ramach projektu "Nasze lasy - czyste lasy. 90 lat Lasów Państwowych" dofinansowanego z Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Warszawie Nadleśnictwo Wyszków przygotowało:

- wystawę historyczną w Miejsko-Gminnej Bibliotece Publicznej w Wyszkowie „Leśne Historie" prezentowaną w dniach 25 kwietnia  2014 r.– 23 maja 2014 r.

- zbiórkę elektroodpadów w Wyszkowie "Leśnicy dla Wyszkowa" – przeprowadzoną 7 czerwca 2014 roku

- publikację dotyczącą historii lasów okolic Wyszkowa  - "Dwie długości życia sosny. Nadleśnictwo Wyszków wczoraj i dziś 1794-2014"

- wystawę plenerową „Historia wyszkowskich lasów w fotografii" prezentowaną w centrum Wyszkowa w dniach 19 września 2014 – 24 października 2014 r.

W granicach obszaru Natura 2000 Dolina Dolnego Bugu w okolicach miejscowości Tuchlin znajduje się wiele wilgotnych siedlisk ze śródleśnymi oczkami wodnymi. Wyszkowscy leśnicy od lat otaczają je szczególną opieką – obszary te są miejscem bytowania i rozrodu wielu gatunków płazów (m.in. ropuchy szarej, kumaka nizinnego czy rzekotki drzewnej). Żyjące tu płazy stanowią bazę żerową dla gniazdującego w pobliżu bociana czarnego – leśnego kuzyna znanego szeroko bociana białego. Na terenie tym znajdują się także stanowiska storczyków W celu ich ochrony wykaszane są trawy i krzewy.

W 2014 roku działania na tych siedliskach zostały dofinansowane przez Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Warszawie w ramach zadania „Ochrona gatunkowa poprzez czynną ochronę siedlisk w leśnictwie Tuchlin" kwotą 22 188,00 zł. Uzyskana dotacja wsparła finansowo oczyszczanie oczek wodnych na łącznej powierzchni 3,00 ha, przygotowanie 24 stanowisk dla zimowania płazów oraz wykoszenie traw i krzewów na powierzchni 5,35 ha.

Świetliste dąbrowy to ciepłolubne lasy mieszane z dominacją w drzewostanie dębów - szypułkowego Quercus robur i bezszypułkowego Q. petraea. W domieszce występują: brzoza brodawkowata Betula pendula, sosna zwyczajna Pinus sylvestris, rzadziej topola osika Populus tremula, lipa drobnolistna Tilia cordata i grab zwyczajny Carpinus betulus. Runo jest bujne i bogate w gatunki, rosną w nim zarówno rośliny typowe dla lasów mieszanych jak i innych zbiorowisk – łąk, kserotermicznych muraw oraz okrajków.

Główną przyczyną powstawania siedlisk dąbrów była działalność człowieka.

Przez całe tysiąclecia zwierzęta domowe częściej wypasane były w lasach niż na łąkach. Poza wypasem zwierząt świetliste dąbrowy użytkowane były poprzez wykaszanie runa, grabienie ścioły leśnej i zbiór żołędzi. Takie użytkowanie lasu prowadziło do eliminacji podrostu, co powodowało rozluźnienie drzewostanu  i doświetlenie runa leśnego. W miarę jak ustępował wypas rozpoczęła się ekspansja drzew i krzewów oraz rozrośnięciu się warstwy krzewów. Na skutek zmian warunków świetlnych utrudniony został rozwój gatunków światłolubnych.

Świetlista dąbrowa w leśnictwie Natalin porasta niewielki wał morenowy na powierzchni 9,33 ha w wydzieleniach 174 d,  174 f, 200 a. Występuje tu drzewostan dębowy z udziałem sosny, a runo tworzą gatunki takie jak: pięciornik biały Potentillo alba, miodownik melisowaty Melittis melissophyllum, miodunka wąskolistna Pulmonaria angustifolia, dzwonek brzoskwiniolistny Campanula persicifolia, sierpik barwierski Serratula tinctoria, dziurawiec skąpolistny Hypericum montanum.

Ochrona świetlistych dąbrów wymaga obecnie prowadzenia cięć ograniczających zacienienie dna lasu. Usunięcie podszytu grabowo - leszczynowego wraz z wyniesieniem poza obszar siedliska pozwoliło na zwiększenie ilości światła docierającego do dna lasu, niezbędnego dla rozwoju gatunków runa leśnego.

Siedlisko świetlistej dąbrowy jest siedliskiem priorytetowym programu Natura 2000 – to znaczy, że jest siedliskiem zagrożonym zanikiem na terenie państw członkowskich Unii Europejskiej, za którego ochronę Wspólnota ponosi szczególną odpowiedzialność. Świetliste dąbrowy występują w Polsce na powierzchni około 4 500 ha.